De tijden dat er gelachen werd om flitsende zwaardvechters en rondvliegende martial arts helden zijn grotendeels voorbij. Het westen heeft de vakkundig gemaakte martial arts spektakels nu ineens verheven tot kunstvorm waarvan alleen goeds gesproken mag worden. Dat deze ‘kunstvorm’ al een dikke veertig jaar in zwang is wordt voor het gemak dan maar even vergeten.
Een prachtig voorbeeld van een Japans staaltje martial arts filmkunst is te zien in de zesdelige filmserie die begin jaren zeventig direct kon rekenen op een grote aanhang in Japan. In het westen verscheen de filmserie tien jaar daarna ook, maar werd laatdunkend afgedaan als videonasty. We hebben het dan over de prachtige Lonewolf and Cub serie, ook bekend onder de naam Babycart.
Gebaseerd op de Lonewolf and Cub mangastrip van Kazuo Koike and Goseki Kojima verscheen begin jaren zeventig (tussen 1972 en 1974) in Japan deze zesdelige filmserie geproduceerd rond de eenzame samoerai Ogami Itto in het feodale Japan. Itto wordt door politiek hoog spel tussen verschillende rivaliserende facties uitgespeeld en door zijn meester, de shogun, verraden. Deze stuurt een groep ninja’s op Itto’s huis af om hem te vermoorden. De aanslag mislukt maar Itto’s vrouw komt om het leven. Itto zweert wraak en verbitterd slaat hij met zijn kleine zoontje Daigoro op de vlucht. Al snel verspreidt zich de legende van de eenzame huurling die met zijn zoontje in een vernuftige kinderwagen door het land trekt en om te overleven het ene na het andere gevecht moet aangaan. Zijn bijnaam wordt Lonewolf.
De zes films hebben steeds een apart verhaal waar de rode draad van de moordenaars van de Shogun en de wraak van Itto doorheen loopt. In 1980 werd van de eerste twee films uit deze uitstekende serie een compilatie gemaakt onder de naam Shogun Assassin. De film werd in het Engels nagesynchroniseerd, voorzien van een nieuwe, totaal ongepaste soundtrack en een belachelijke voice over van de kleine Daigoro. De originele films brengen juist een heerlijke jaren zeventig soundtrack van Kozure Okami ten gehore die zweeft tussen het werk van Lalo Schiffrin en de westernsoundtracks van Ennio Morricone. Feitelijk ademt de filmserie ook de sfeer van de spaghettiwestern maar dan met samoerai en gesitueerd in het feodale Japan. Er is dezelfde grimmige sfeer compleet met duels, de huilende wind, de dorre en troosteloze natuurlijke omgeving, hoofdrolspelers die elkaar lang aankijken in beeld gebracht door een hyperactieve zoomlens waarbij actie zich explosief ontpopt.
Wakayama Tomisaburo
Een belangrijke factor in de kracht van de reeks is hoofdrolspeler Wakayama Tomisaburo (1929-1992). Hij was afkomstig uit een gezin waarin de theaterkunsten tot de dagelijkse kost behoorden en een toekomst als zanger en acteur op het toneel leek onvermijdelijk. Toch richtte Tomisaburo zich op de martial arts en belandde in een hele reeks films waarin hij zijn kunsten kon tonen. In de loop der jaren was hij te zien in 250 tot 500 films (het precieze aantal is niet bekend en het hangt ervan af in hoeverre bijrollen ook meegerekend worden) Naast zijn mooie, bittere vertolking was hij in werkelijkheid een zeer kundig meester in verschillende Oosterse krijgskunstdisciplines waaronder het zwaardvechten en iaido (het buitengewoon snel en secuur trekken van het zwaard, een aanval in één vloeiende beweging en vervolgens terug steken in de schede). Dat komt het realisme van de film zeer ten goede. Daarbij deed Tomisaburo al zijn stunts zelf en die zijn niet mis. Billy Coyle van artsmagic.co.uk. in een nieuwsbrief in februari 2001: “In my opinion Wakayama is the finest exponent of swordplay in samurai movies. It should be remembered that the stars in the films are actors first and swordsmen second (if at all) Wakayama was a classical singer before he entered the world of Lone Wolf…To prepare for this he began intensive study of Iaido, the art of drawing and cutting with the samurai sword. Although he plays down his achievement, he is looked upon by his peers as one of the finest exponents of movie swordplay. He also studied Shorinji Kenpo which is an art which is similar to Karate and Aikido combined.”
Tomisaburo toonde zijn kunsten eveneens in de televisieserie The Silent Samurai die hij samen met zijn broer Katsu Shintaro en regisseur Gosha Hideo maakte. Hierin waren flitsende en harde zwaardgevechten te zien zoals nog nooit op televisie waren vertoond.
Wakayama Tomisaburo was naast zijn kundigheid op het gebied van de martial arts ook begenadigd acteur die met zijn rauwe, diepe stemgeluid al meer charisma had dan menig collega. Nog steeds geldt hij in Japan als een zeer gewaardeerde en gerespecteerde acteur die volgens velen op martial arts gebied (met name het zwaardvechten) nog niet overtroffen is.
De Lonewolf and Cub serie is vreemd genoeg jarenlang afgedaan als video nastie en daardoor in vergetelheid geraakt. De invloed van deze uitstekende producties is nu nog merkbaar in spektakels als Crouching Tiger, Hidden Dragon. Lonewolf and Cub mag dus niet vergeten worden.
De comic van Lonewolf and Cub stond ook aan de basis van Road to Perdition, de film waarin Tom Hanks als maffiabeul moet vluchten met zijn zoon. Momenteel is er een remake in de maak van Lonewolf and Cub.
De serie:
The Sword of Vengeance – 1972
Babycart at the River Styx – 1972
Babycart in Peril – 1972
Babycart to Hades – 1972
Babycart in the Land of Demons – 1973
White Heaven in Hell – 1974
Shogun Assassin – compilatiefilm van The Sword of Vengeance en Babycart at the River Styx uit 1980
Constant Hoogenbosch,
©Movie Machine 2004
