Ook het programma voor dit najaar in LUX in Nijmegen is bekend. En het is weer boordevol lekkers.
Wo. 27-9: De prikkelende cinema van Catherine Breillat*
Catherine Breillat (1948-)
Met L’été dernier (2023) presenteert de Franse cineaste Catherine Breillat haar nieuwste film. Breillat geldt als een van de meest spraakmakende en controversiële regisseurs van de Franse filmwereld. Haar pittige drama’s onderzoeken de vrouwelijke seksualiteit, de problemen tussen man en vrouw en rivaliteit tussen zussen/broers en zussen. Maar niet op een romantische manier. Nee, ze schotelt doorgaans een nogal klinische, sombere, niet bijster erotische kijk op de vrouwelijke seksualiteit, maagdelijkheid en het verlies van de maagdelijkheid. Realisme staat bij haar hoog in het vaandel. Maak het niet mooier dan het is en benoem de zaken waar de film over gaat. Met films als Romance (1999), Anatomie de l’enfer (2004), A Ma Soeur/Fat Girl (2001), Abus de faiblesse (2013) heeft Breillat een heel eigen niche verworven. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch neemt u mee in het prikkelende, maar altijd boeiende oeuvre van Catherine Breillat
Wo 18-10: Native Americans in beeld
Killers of the Flower Moon (2023), de nieuwe film van Martin Scorsese begeeft zich in de wereld van de Osage stam in de jaren 20 van de VS, waar een reeks moorden moet worden onderzocht. De geschiedenis van de Native Americans op het witte doek is er een van pieken, maar vooral dalen. Gedegradeerd tot obligate schurk verschenen beschilderde witte acteurs als Native Americans in talloze westerns. Maar tijden veranderden en de counter culture zorgde voor een herziening van de visie en representatie van Native Americans in speelfilms. Maar aan de andere kant van de oceaan, in Europa, zagen we in spaghettiwesterns juist vrijwel geen Native Americans en in de Karl May verfilmingen werd Winnetou tot een geïdealiseerde Native American edelman. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch begeeft zich in de turbulente filmgeschiedenis van de Native Americans op het witte doek.
Wo 25-10: Jubileumlezing + Enter the Dragon
Hij was pas 32 toen hij in 20 juli 1973 het tijdige met het eeuwige wisselde: Bruce Lee! De Amerikaans-Chinese vechtkunstenaar, acteur, regisseur en filosoof maakte martial arts tot een onderdeel van de westerse populaire cultuur door op te treden in films en werd mede door zijn vroege dood tot een instant cultheld. Hij liet slechts een handjevol films na, maar droeg daarmee bij aan de acceptatie van Aziatische acteurs in Hollywood. Zijn iconische status is ook anno 2023 onverminderd en met zijn eigen martial arts filosofie, Jeet Kune Do, benadrukte Lee de waarde van fysieke fitheid, snelheid, flexibiliteit en mentale alertheid. De charismatische Lee deelde daarnaast als filosoof ook graag zijn inzichten over zelfontwikkeling, zelfexpressie en persoonlijke groei. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch staat stil bij de bijzondere loopbaan van Lee, bespreekt zijn films en gaat in op zijn culturele erfgoed.
Na de lezing wordt Enter the Dragon vertoond.
Gothic in Beeld
Goth is de grootste subcultuur ter wereld, een levensstijl vol onbestemd verlangen naar de donkere kant van het leven. Zo ook in de filmwereld. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch neemt je in vier lezingen mee naar het duistere en bespreekt de invloed van de Gothic cultuur op de film.
Wo 1-11: #1. Gothic Sfeer + The Bride of Frankenstein
Goth is de creatie van een sfeer: mythologie, dromen, angsten worden gecombineerd tot sublieme beelden. Hoe worden deze beelden dan vertaald naar de Gothic horrorfilm. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch onderneemt met u een reis langs het Duits Expressionisme, de Universal monster films en de Hammer/Amicus films. Films die druipen van gothic sfeer en er een groot deel van hun bestaansrecht aan ontlenen.
Na de lezing wordt The Bride of Frankenstein (1935) vertoond.
Wo 8-11: #2. Gothic Stereotypen + La Maschera del Demonio (1960)
Goth bedient zich van stereotypen, zowel expliciet (vampiers, vleermuizen, skeletten ect.) als impliciet (man/vrouw, of juist breuk met gender). In het kader van dit thema heeft filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch aandacht voor de vampier als het ultieme symbool voor het gothic stereotype.
Na de lezing wordt La Maschera del Demonio vertoond.
Wo 15-11: #3. Gothic, heden en verleden + The Crow (1994)
Goth heeft ingewikkelde relatie met het verleden: het verleden wordt verzonnen en veranderd, “spookt rond” in het heden. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch traceert de sporen naar Tim Burton, Guillermo del Toro, The Addams Family, The Munsters en The Crow.
Na de lezing wordt The Crow vertoond.
Wo 22-11: #4. Wezenlijk en authentiek + IN FABRIC
Goth komt voort uit een obsessie met het wezenlijke en authentieke, maar is eveneens “an endless series of revivals“ (Spooner). Het Gothic beeld toont zich ook in andere filmgenres. Invloeden zien we terug in de talloze stripverfilmingen van Marvel en DC karakters, maar ook in de Film Noir en drama film. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch toont de gothic invloeden in minder voor de hand liggende filmgenres.
Na de lezing wordt Possession vertoond.
Filmtitel nog onder voorbehoud
Din 21-11: Jubileumlezing The Exorcist + The Exorcist
Amerikaanse troepen vertrekken met de staart tussen de benen de oorlog in Vietnam. Nederland kampt met een oliecrisis en stelt autoloze zondagen in. Bruce Lee overlijdt, het eerste album van Queen komt uit en Led Zeppelin’s Stairway to Heaven verovert de hitparades. Voor Regan MacNeill, het 12-jarige meisje in William Friedkin’s The Exorcist was het zeker geen Stairway to Heaven, eerder een Highway To Hell. Friedkin sloeg met The Exorcist een bijl in het altaar van de filmwereld en gaf een gezicht aan de universele angst voor het kwaad. Vanaf december 1973 zou film nooit meer hetzelfde zijn. Van discipel tot inquisiteur, de wereld was verdeeld in felle kampen die Friedkin’s geesteskind of heilig verklaarden of verwezen naar de brandstapel. Wat begint als een psychologisch drama met een paranormaal tintje groeit uit tot een intens horrordrama pur sang dat tot op de dag vandaag geen gelijke heeft gevonden. En er zijn in de loop der jaren toch heel wat pogingen gedaan. Filmdocent, cultuurhistoricus en The Exorcist kenner Constant Hoogenbosch neemt u mee in het verhaal van één van de meest invloedrijke films aller tijden, die dit jaar zijn 50ste verjaardag viert.
Na de lezing wordt The Exorcist vertoond.
Regisseurs
Wo 29-11: Lezing Woody Allen + Coup de Chance
Woody Allen is een icoon, daar is vriend en vijand het wel over eens. Allen presenteert drama en komedie met sombere, filosofische ondertonen en lagen. Hij koppelt het karakter van de stereotype schriele, Joodse neurotische intellectueel aan een mengeling van slapstick, seks, freudiaanse psychoanalyse en jazz vol sarcasme en cynisme, vooral ten aanzien van relaties, seks en het alledaags leven. De verhalen spelen doorgaans in de hogere middenklasse milieu van intellectuelen in New York. Dat is een wereld van gecompliceerde relaties. Het gaat nooit om ‘one life, one love.’ Karakters worden verliefd, verbreken relaties, hebben affaires, spijt en hebben nostalgische gevoelens over eerdere relaties. Het levert een inmiddels majestueus oeuvre op met aanvankelijk een hoofdrol voor de stad New York. Maar Allen heeft zijn vleugels in middels ook internationaal uitgeslagen. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch neemt het oeuvre en de kenmerken van de films van Allen onder de loep.
Na de lezing wordt de nieuwe film van Allen, Coup de Chance, vertoond.
Wo 6-12: Lezing Aki Kaurismäki + Fallen Leaves
Finland is een land dat qua filmcultuur een beetje buiten de boot valt, ook binnen Scandinavië. Tot de jaren 80 is er geen echte Finse film industrie. Daar komt met Aki Kaurismäki verandering in. Hij vormt al jaren het boegbeeld van de Finse film. Kaurismäki zet met veel ingehouden stijl en droge humor het leven, de vervreemding en de vaak van iedere glamour verstoken en verkeerd begrepen karakters neer. Hij toont een mooie samenkomst tussen minimalisme en melodrama tegen de achtergrond van de Finse arbeidersklasse. Er is een mooie balans tussen sociaal realisme, de visuele stijl, droge humor en warm humanisme. Hij neemt vaak barre economische omstandigheden en vooral werkloosheid op de hak, maar met een sterk gevoel van nostalgie en melancholie. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch bekijkt het oeuvre en de kenmerken van de films van Kaurismäki.
Na de lezing wordt de nieuwe film van Kaurismäki, Fallen Leaves, vertoond.
Wo 13-12: Lezing Wim Wenders + Perfect Days
Wenders is een van de belangrijkste regisseurs van de naoorlogse Duitse auteursfilm, die vanaf eind jaren zestig furore maakte in de internationale cinema met namen als Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog, Volker Schlöndorff, Edgar Reitz en Margarethe von Trotta. Als exponent van de Neuer Deutscher Film maakt Wenders speelfilms en documentaires. Hij heeft een voorkeur voor roadmovies, eenzame loners, de zwervende mens en dat was en is Wenders zelf ook. Van films over de Amerikanisering en vervreemding van de Europese stad, de ontworteling van de Duitse samenleving na WOII naar authentieke verhalen, in soms filosofisch getinte parabels zonder daarbij de kritische, existentiële kijk op werkelijkheid te verliezen. Wenders is zonder twijfel een van de meest intrigerende regisseurs. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch verdiept zich in het oeuvre van Wenders.
Na de lezing wordt de nieuwe film van Wenders, Perfect Days, vertoond.
Wo 20-12: Lezing Ken Loach + The Old Oak
Hij ging een aantal jaren geleden eigenlijk al met pensioen, maar de verhalen uit de realiteit trokken hem weer terug op de regiestoel. De Britse regisseur Ken Loach kenmerkt zich door het sterke besef en de overtuiging dat er sociaal-maatschappelijk en politiek veel mis is in Groot-Brittannië waar de zwakkeren, de minder bedeelden in de samenleving dagelijks het slachtoffer van worden. Loach heeft oog voor de worstelingen van de gewone man en sociale misstanden in de Britse samenleving: armoede, dak- en thuislozen en rechten van arbeiders. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch neemt het oeuvre van Loach op de korrel.
Na de lezing wordt de nieuwe film van Loach, The Old Oak, vertoond.
Wo 7-2: lezing Yorgos Lanthimos + Poor Things
In de loop van de jaren 90 tekent zich in Griekenland een nieuwe generatie filmmakers af die later de Greek Weird Wave wordt genoemd. Het meest vooraanstaande en opvallendste lid van deze groep is Yorgos Lanthimos. In films als Alps, Dogtooth, The Lobster, Killing of a Sacred Deer en The Favourite is hij geïnteresseerd in wat ons tot mens maakt en wat het betekent om mens te zijn. Hij creëert een absurdistische, ontspoorde soms macabere werkelijkheid en een heel specifieke, bijna surreële microkosmos waarbinnen je dingen goed kunt doen en fout kunt doen. De hoofdpersonages zijn vaak op zoek naar macht, het behouden van macht en zetten het machtsspel in om met andere karakter(s) te spelen. In die vaak vijandige wereld proberen karakters zich te handhaven, zich los te maken of tegen de regels in te gaan. En die regels zijn ook weer vreemd. Er ontstaan ongemakkelijke en confronterende situaties waar Lanthimos ons een spiegel voorhoudt. Filmdocent en cultuurhistoricus Constant Hoogenbosch neemt u mee in de verfrissend vreemde wereld van Lanthimos.
Na de lezing wordt de nieuwe film van Lanthimos, Poor Things, vertoond.
